ORGANİK BİLEŞİKLER ( NÜKLEİK ASİT )

NÜKLEİK ASİT

Tüm canlıların katılım birimi olmakla beraber hücre yönetiminden de sorumludurlar. Bu nedenle yönetic moleküller olarakta adlandırılır. İlk defa Friedrich Mescnar (1869 ) sperm hücrelerinde nükleik asit bulmuştur.

Nükleotitlerin yapısındaki inorganik fosfat DNA ve RNA için ortaktır.

5' C lu monosakkarit olarak DNA 'da deoksiriboz RNA 'da ise riboz bulunur.

Azotlu organik bazlar ikiye ayrılır.

1.) PURİN BAZLAR ; Çift halkalı ve büyüktür. Adenin Guanin = Dna ve Rna 'da ortak'dır.

2.) PİRİMİDİN BAZLAR ; Tek halkalı ve küçüktür.

Sitozin DNA VE RNA ortaktır.

Timin sadece DNA ' da bulunur.

Urasil sadece RNA ' da bulunur.

DEOKSİRİBO NÜKLEİT ASİT

(DNA)

Prokaryot hücrelerde sitoplazma da ökaryot hücrelerde çekirdekte bulunur. Ayrıca ökaryot hücrelerdeki mitokondri ve kloroplastın da kendilerine ait DNA 'ları vardır. Yapısında 4 çift nükleotit bulundurmaktadır.

Nükleotitler fosfodiester bağlarıyla birbirine bağlanarak nükleotit zincirini oluştururlar.

DNA' nın içi nükleotit zincirinden oluşur.Nükleotit zincirleri zayıf hidrojen bağlarıyla bir arada tutturulur.

DNA da her zaman adenin nükleotit 'e karşılık timin nükleotit , guanin nükleotit , sitozin nükleotit yapılır.

Adenin Timin arasında 2 Guanin Sitozin arasında 3 zayıf hidrojen bağı bulunur.

BÜTÜN DNAlarda ;

A = T G= C A + G = Pürin = 1

T + C = Pirimidin

Toplam deoksriboz = Toplam fosfat = Toplam nükleotit = Toplam baz

sayısı sayısı sayısı sayısı

* Bu dönemde geçerli olan DNA modeli Watsan Crick modelidir.

* DNA sentezinde DNA polimeraz enzimi yıkımında ise DNAaz enzimi görev yapar.

* DNA kalıtsal bilgiyi taşı ve oğul döllere aktarılmasını sağlar.

* DNA molekülü kendini eşleyebilir bu durum sadece hücre bölünmelerinden önce interfaz safasında gerçekleşir.

RNA ( RİBO NÜKLEİK ASİT )

Akaryot hücrelerde sitoplazma ve ribozom da bulunur. Ökaryot hücrelerde ise çekirdek , sitoplazma , ribozom mitokondir. ve kloroplastta bulunur. Yapısında dört çeşit nükleotit bulunur.

* RNA ' ya nükleotitlerin içerdikleri 5 C ' lu monosakkaritten dolayı ribonükleotit denir.
* Nükleotitler fosfodiester bağlarıyla birbirine bağlanarak nükleotit zincirini oluştururlar.
* DNA tek nükleotit zincir bulunur.
* RNA sentezinde RNA polimaraz enzimi yıkımında ise RNA 'da enzim görevi yapar.
* RNAlar kendini eşleyemez.Bütün RNA çeşitleri DNA üzerine sentezlenir.
* Yapı ve görevlerine göre mRNA tRNA ve rRNA olmak üzere 3 ayrılırlar.

1. ) m RNA ( MESAJCI ) ;

Protein sentezi yöneten DNA'nın anlamlı ipliği üzerinden sentezi protein sentezini kalıp olarak iş görür.DNA dan aldığı bilgileri ribozama taşır. DNA daki kod adı verilen şifrelere karşılık mRNA 'da üç nükleotitten oluşan kodon adı verilen bilgiler vardır. Hücrelerde en az bulunan RNA çeşidir.

2. ) t RNA ( TAŞIYICI ) ;
Protein sentezi sırasında mRNA üzerindeki KODON karşılık gelen amino asit çeşidin ribozoma taşımakta görevlidir.
Tüm RNA çeşitleri ihtiyaç halinde tekrar tekrar kullanılabilir. tRNA ların kodona karşılık gelen 3 nükleotitten oluşan antikodon bulunur.

Diğer RNA lardan farklı olarak zayıf hidrojen bağı içerir.
Bütün RNA çeşitleri tek zincirlidir.

3. ) r RNA ( Ribozomal )

Ribozom organelinin yapısında bulunur. Hücrede en fazla bulunan RNA çeşidir.
Not ; DNA VE RNA yapısında
Protein yok !
Yağ yok !
Karbonhidrat ( Riboz deaksriboz ) var !

DNA RNA

Çift zincirlidir. Tek zincirlidir.

Prokaryotlarda sitoplazmada ökaryot Prokaryotlarda sitoplazma ve ribozomda
larda ise çekirdek mitokondri ve kloroplast ökaryotlarda ise sitoplazma çekirdekcik
larda bulunur.

Bazlar ; A , G , C , T Bazlar ; A , G , C , U

Şekeri Deoksriboz Şekeri riboz

Genetik bilgi taşır Genetik bilgi taşımaz.

DNA polimeraz katolizörlüğünde RNA polimeraz katolizörlüğünde sentezlenir
sentezlenir.

A = T , G = C eşitliği Böyle eşitlik yok

Kendini eşler Kendini eşleyemez.

DNA az enzimi ile hidrolizler. RNA az enzimi ile hidrolizler.

Bir türün diploit her hücresindeki Hücreden hücreye değişir.
miktarı sabittir.